Χοληστερίνη και διατροφή

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως η στεφανιαία νόσος, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες. Τα νοσήματα αυτά οφείλονται κατά κύριο λόγο στο σχηματισμό αθηρωματικών πλακών σε αρτηρίες της καρδιάς, του εγκεφάλου ή άλλες περιφερειακές αρτηρίες. Οι αθηρωματικές πλάκες «φράζουν» τις αρτηρίες, με αποτέλεσμα να εμποδίζουν τη ροή αίματος προς ζωτικά όργανα του σώματος. Η έλλειψη φυσιολογικής αιμάτωσης μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμικό επεισόδιο, έμφραγμα ή εγκεφαλικό.
Ένας από τους σημαντικότερους προδιαθεσικούς παράγοντες για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι η αυξημένη χοληστερίνη (ή πιο σωστά χοληστερόλη) στο αίμα η οποία καλείται υπερχοληστερολοαιμία. Πιο συγκεκριμένα η υπερχοληστερολοαιμία χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα ολικής και LDL-χοληστερόλης (γνωστή και ως «κακή» χοληστερόλη). Αντίθετα, τα αυξημένα επίπεδα της HDL-χοληστερόλης (γνωστή και ως «καλή» χοληστερόλη) δρουν προστατευτικά για τον οργανισμό. Οι επιθυμητές τιμές ολικής χοληστερόλης είναι χαμηλότερες από 200 ενώ της LDL- χοληστερόλης χαμηλότερες από 100.

Για να μειώσουμε τις υψηλές τιμές της χοληστερόλης πρέπει να υιοθετήσουμε αλλαγές στον τρόπο ζωής μας κινούμενοι στις παρακάτω κατευθύνσεις:

• Μειωμένη πρόσληψη κορεσμένων λιπών και χοληστερόλης
• Θεραπευτικές διατροφικές επιλογές (φυτικές στερόλες/ στανόλες και αύξηση της κατανάλωσης φυτικών ινών)
• Μείωση σωματικού βάρους
• Αυξημένη φυσική δραστηριότητα.

Τα κορεσμένα λιπαρά αποτελούν το βασικό διατροφικό συστατικό που επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα της χοληστερόλης. Τρόφιμα που είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά και πρέπει να αποφεύγονται ή να καταναλώνονται σε μέτριες ποσότητες είναι το κόκκινο κρέας (αρνί, χοιρινό, μοσχαρίσιο), το συκώτι, τα τυριά, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, το βούτυρο, η κρέμα γάλακτος και όλα τα τυποποιημένα τρόφιμα και γλυκίσματα.
Η πρόσληψη υψηλών ποσοτήτων μονοακόρεστων λιπαρών (κυρίως από το ελαιόλαδο και ανεπεξέργαστους ξηρούς καρπούς), ιδιαίτερα αν αντικαθιστούν τα κορεσμένα λιπαρά, σε συνδυασμό με υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και δημητριακών κυρίως ολικής αλέσεως, έχει συσχετιστεί με μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η τρίτη ομάδα λιπών, τα πολυακόρεστα λιπαρά, έχει βρεθεί ότι βελτιώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης όταν αντικαθιστούν τα κορεσμένα λιπαρά στη διατροφή μας. Αυτή η ομάδα λιπαρών βρίσκεται κυρίως σε διάφορα φυτικά έλαια και σε μαργαρίνες πλούσιες σε πολυακόρεστα.
Αντίστοιχα, και η πρόσληψη διατροφικής χοληστερόλης έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα. Η επίδραση αυτή, βέβαια, φαίνεται ότι δεν επηρεάζει με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό όλους τους ανθρώπους, κάτι όμως που παρατηρείται και με τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά. Τρόφιμα πλούσια σε χοληστερόλη είναι το αυγό τα φαγητά που περιέχουν αυγό, τα αρνίσια παϊδάκια, τα κίτρινα τυριά, η κρέμα γάλακτος, τα λουκάνικα, το σαλάμι κ.α.


ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΟΣΟ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ Η ΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΚΡΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ
• Αρτοσκευάσματα με ζάχαρη (μπισκότα, κέικ, κρουασάν, τσουρέκι κ.α.), πίτες (κυρίως αυτές που παρασκευάζονται εκτός σπιτιού), τηγανιτές πατάτες, πατατάκια κ.α.
• Πλήρες και συμπυκνωμένο γάλα, γιαούρτι με πολλά λιπαρά, κρέμα γάλακτος, τυριά υψηλά σε λιπαρά, παγωτό
• Χοιρινό, μοσχάρι, αρνί, πουλερικά με πέτσα, χάμπουργκερ, αλλαντικά, τηγανιτά ψάρια, αυγά (μέχρι 2 αυγά/ εβδομάδα), αβγοτάραχο
• Τηγανιτά φρούτα ή σερβιρισμένα με κρέμα γάλακτος, φρούτα σε κονσέρβες με ζάχαρη, τυποποιημένοι χυμοί με ζάχαρη
• Λαχανικά σερβιρισμένα με βούτυρο, μαγιονέζα ή άλλες σος
• Βούτυρο, μαγειρικά λίπη, μαγιονέζα, σάλτσες πλούσιες σε λιπαρά,